Limited Şirket Ortaklarının Sigortalılığının Başlaması, Sona Ermesi ve SGK’ya Bildirimi

I- GİRİŞ

Ticari hayattaki en yaygın sermaye şirketlerinden olan limited şirketleri hakkında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu(1)’nun 573. maddesinin birinci fıkrasında; “bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulacağı”, 574. maddesinin birinci fıkrasında,“ortakların sayısının elliyi aşamayacağı” hükümleri öngörülmüştür.

Limited şirket ortakları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu(2)’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 numaralı alt bendi statüsünde zorunlu sigortalı sayılmışlardır.

Ayrıca malum olduğu üzere limited şirket ortakları 5510 sayılı Kanun’un 53. maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilememektedir. Bu durumun tek istisnası ise5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 01.10.2008 tarihinden önce mülga 506 sayılı Kanun’a tabi olarak kendilerine ait şirketlerde çalışmaya devam edenlerin sigortalılığının kesintiye uğramadan devam etmesi halidir.

Makalemizde ilk önce limited şirket ortaklarının sigortalılık başlaması ve SGK’ya bildirilmesi açıklanacak bilahare sigortalılığın sona erme durumları ve SGK’ya bildirilmesi ayrı ayrı izah edilmeye çalışılacaktır.

II- LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIĞININ BAŞLAMASI VE SGK’YA BİLDİRİLMESİ

6102 sayılı Kanun’un 586. maddesinde, şirket sözleşmesinin 575. maddede öngörüldüğü şekilde düzenlenmesinden sonra, tescil için, şirket merkezininbulunduğu yerdeki ticaret siciline başvurulacağı, 587. maddesinde şirket sözleşmesinin tamamının, kurucuların imzalarının noterce onaylanmasını izleyen 30 gün içinde, şirketin merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan olunacağı, hükmü öngörülmüştür.

Tescil edilen limited şirketin ortaklarının sigortalılığı ise, 5510 sayılı Kanun’un 7. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten itibaren başlatılacak ve 8. maddenin üçüncü fıkrası uyarınca 15 gün içerisinde tescili yapan ticaret sicil memurluğunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

Diğer taraftan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği(3)’nin 11. maddesinin 4 numaralı alt bendinde, limited şirket ortaklarından hisse devri olan yeni ortakların sigortalılıkları, ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlayacağı ve bu tarihin ortaklar kurulu kararının, hisse devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin, devrin yapıldığının işlendiği pay defterinin birer sureti veya devir ticaret sicil memurluğunca tescil edilmiş ise Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edildiği nüshasının ibraz edilmesi kaydıyla şirket yetkililerince 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirileceği öngörülmüştür.

III- LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIĞININ SONA ERMESİ VE SGK’YA BİLDİRİLMESİ

Limited şirket ortaklarının sigortalılığının sona ermesi durumları genel olarak 5510 sayılı Kanun’un 9. maddesi ile 53. maddesinde ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 14. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre limited şirketlerinin sigortalılıklarının sona erme durumlarını aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.

A- HİSSE DEVRİ

Limited şirket ortaklarının sigortalılıkları hisse devrine ilişkin alınan ortaklar kurulu kararı ile hissenin devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin ve devrin pay defterine işlendiği sayfanın birer suretinin birlikte ibraz edilmesi veya hisse devri ticaret sicil memurluğuna tescil edilmiş İse Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edildiği nüshasının ibraz edilmesi kaydıyla ortaklar kurulu karar tarihi itibariyle sona erecek, bu tarih, sigortalılar ve şirket yetkililerince, 10 gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

B- İFLASIN AÇILMASINA MAHKEMECE KARAR VERİLMESİ

İflasın açılmasına mahkemece karar verilen şirket ortaklarının sigortalılıkları, sigortalının talebi halinde mahkemenin karar tarihinde, sigortalının talebinin olmaması halinde ise mahkemece iflasın kapatılmasına karar verildiği tarihte sona erecek, bu tarih sigortalılar ve şirket yetkililerince, 10 gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

C- TASFİYENİN AÇILMASINA MAHKEMECE KARAR VERİLMESİ

Tasfiyenin açılmasına mahkemece karar verilen şirket ortaklarının sigortalılıkları, sigortalının talebi halinde mahkemenin karar tarihinde sona erecek, bu tarih sigortalılarca, sigortalının talebinin olmaması halinde ise tasfiye kurulu kararının ticaret sicil memurluğunca tescil edildiği tarihte sona erecek, bu tarih ticaret sicil memurluğunca ve sigortalılarca, on gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

D- ŞİRKETİN TASFİYESİNE ORTAKLAR KURULU TARAFINDAN KARAR VERİLMESİ

Şirketin tasfiyesine ortaklar kurulu tarafından karar verilmesi durumunda, şirket ortaklarının sigortalılıkları; talebi halinde tasfiyenin başlanmasına karar verildiği tarihte, sigortalının talebinin olmaması halinde ise tasfiyenin sonuçlandığına ilişkin tasfiye kurulu kararının ticaret sicil memurluğuna tescil edildiği tarihte sona erecek, bu tarihler sigortalılarca ve ticaret sicil memurluklarınca on gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

E- MÜNFESİH DURUMA DÜŞEN ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIKLARI

Münfesih duruma düşen şirket ortaklarının sigortalılıkları, sigortalının talebi halinde şirketin münfesih duruma düştüğü tarih itibariyle sona erecek, bu tarih sigortalılarca, sigortalının talebinin olmaması halinde münfesih duruma düşen şirketin tasfiyesinin sonuçlandığına dair tasfiye kurulu kararının ticaret sicil memurluğuna tescil edildiği tarihte sona erecek, bu tarih, sigortalılarca ve ticaret sicil memurluklarınca, 10 gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

F- MAHKEME KARARI İLE İFLASIN, TASFİYENİN AÇILMASINA, ORTAKLAR KURULU KARARI İLE TASFİYENİN BAŞLAMASINA VEYA MÜNFESİH DURUMA DÜŞMESİNE KARAR VERİLEN ŞİRKETLERİN ORTAKLARINDAN HİZMET AKDİ İLE ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLARIN SİGORTALILIKLARI

Mahkeme kararı ile iflasın, tasfiyenin açılmasına, ortaklar kurulu kararı ile tasfiyenin başlamasına veya münfesih duruma düşmesine karar verilen şirketlerin ortaklarından hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların sigortalılıkları, çalışmaya başladıkları tarihten bir gün öncesinden itibaren sona erecek ve bu tarih sigortalılarca Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir.

G- 5510 SAYILI KANUN’UN 4. MADDESİNİN 1. FIKRASININ (a) BENDİ KAPSAMINDA HİZMET AKDİ İLE ÇALIŞAMAYA BAŞLAYAN ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIKLARI

5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hizmet akdi ile çalışamaya başlayan şirket ortaklarının sigortalılıkları 5510 sayılı Kanun’un 53. maddesinin birinci fıkrası gereğince çalışmaya başladıkları tarihten bir gün öncesinden itibaren otomatikman sona erecektir.

Diğer taraftan 5510 sayılı Kanun’un 53. maddesi uyarınca 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında aynı anda çalışılması halinde, (b) bendi statüsündeki sigortalılığı durdurulup, (a) bendi statüsündeki sigortalılığı esas alınanlar, yazılı talepte bulunmak kaydıyla ve 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, esas alınmayan sigortalılık statüsü yani 4/1-b sigortalılık statüsünden dolayı da talep tarihinden itibaren prim ödeyebilmektedirler. Bu durumda kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından hizmetlerin değerlendirilmesinde farklı durumlar söz konusu olmaktadır.

Şirket ortaklarının ortağı oldukları şirketin mahkeme kararı ile iflasın açılmasına tasfiyesine başlanılmasına ortaklar kurulu kararı ile tasfiyesine başlanılmasına veya münfesih duruma düştükleri tarih itibariyle talepleri halinde sigortalılıklarının sona ermesi ile ilgili hüküm 01.10.2008 tarihinden itibaren uygulamaya konulduğundan bu tarihten önce şirket ortağı olmaları nedeniyle sigortalılıkları başlayan ancak ortağı oldukları şirketin mahkeme

kararı ile iflasın açılmasına, tasfiyesine başlanılmasına veya münfesih duruma düşmesine karar verildiği halde bu işlemleri 01.10.2008 tarihinden sonra da sonuçlanmayan şirketlerin ortaklarının talebi halinde de yukarıda belirtilen esaslar dâhilinde işlem yapılmaktadır.

IV- SONUÇ

Sonuç olarak makalemizde, ticari hayatta en yaygın sermaye şirketi olan limited şirket ortaklarının sigortalılıklarının, başlangıcı, sona ermesi ve bu durumların SGK’ya bildirilmesi konusu izah edilmeye çalışılmıştır.

5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 numaralı alt bendi statüsünde zorunlu sigortalı sayılan limited şirket ortaklarının sigortalılığının başlangıcı ve sona ermesi ile ilgili spesifik durumlar söz konusudur.

Bu nedenle bildirimi yapacak olan kişi ve kurumların mağduriyetlere yol açılmaması ve cezai müeyyidelerle karşılaşmaması için konuyu önemsemesi, bilmesi ve özellikle sürelere dikkat etmesi gerekmektedir.

*           Karabük Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Denetmeni

(·)        Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup, görev yaptığı Kurum’u bağlamaz, yazarın görev yaptığı Kurum görüşü olarak kullanılmaz ve değerlendirilmez.

(1)        14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(2)        16.06.2006 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(3)        12.05.2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yazarlar : 'TUNCAY KAYA'