Stajyer Meslek Lisesi Öğrencilerinin Yasal Mevzuat Açısından Değerlendirilmesi

Tanımlar:

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esaslar düzenlemiştir.

Tanımlar Kısmını incelediğimizde;

"Öğrenci", işletmelerde, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim görenleri olarak tanımlanmıştır.

6111 sayılı Torba Kanun ile düzenleme yapılarak “Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları”, mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını kapsayarak alanı genişletilmiştir.İşverenlere 6111 sayılı Torba Kanun ile stajyer işçilere sahip olma imkanısağlanmıştır.

"Usta öğretici", ustalık yeterliğini kazanmış; mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişi olarak tanımlanır.

Stajyer öğrencilerin çalışacağı “İşletme”, mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerini olarak tanımlaması yapılmıştır.

****

İşletmelerde Mesleki Eğitim:

1.) Zorunlu Olanİşletmeler:

On ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.

Örneğin:100 kişi Personel çalıştıran (A) işletmesi en az 5 ya da en fazla 10 stajyer öğrenci çalıştırmak zorundadır.

2.) Zorunlu Olmayanİşletmeler:

Mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın 10 az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarıöğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler.

Vardiya usulü çalışan işyerlerinde stajyer öğrenciler gündüz vardiyasında çalıştırılır. Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır. Bu madde kapsamında 10 ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için, alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.

****

Teorik Eğitim:

İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin teorik eğitimi okul ve kurumlarında veya işletmelerin eğitim birimlerinde yapılır. Çalışma saatleri içinde yapılacak teorik eğitim haftada on iki saatten az olamaz. Bu eğitim yoğunlaştırılmak suretiyle de yapılabilir. Teorik eğitim günlerinde öğrenciler ücretli izinli sayılır.

****

İşyeri Şartlarına Uymaları Gerekiyor:

İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler, işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.

****

Neden Bildirmeden Üçİş Günü Staj Yerine Gitmeyen Öğrenci Hakkında Yapılacak İşlem:

İşletme yetkilileri özürsüz olarak üç işgünü meslek eğitimine gelmeyen öğrenciyi en geç iki iş günü içinde Okul Müdürlüğü'ne bildirecektir.

****

Disiplin Suçuİşleyene Öğrenciye Okul İşlem Yapar:

Disiplin kurallarına uymayan yada soruşturma gerektirecek davranışta bulunan öğrenci hakkında işletme yetkililerince okul müdürlüğüne yazılı rapor ile bilgi verilir.Okul Müdürlüğü mevzuat gereğince işlem yapar.

****

Yıl İçinde İşletmedeİşçi Sayısı Azalması Stajyer Öğrenci Sayısını Azaltmaz:

İşletme de çalışan sayısı düşse de stajyer öğrenci sayısında azaltmaya gidilmeyecektir.

****

İşletmeler Stajyer Öğrenci Çalıştırmaz ise İdari Para Cezası Vardır:

6111 sayılı Torba yasa ile düzenlemeye gidilerek On ve daha fazla personel çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3’ü nispetinde, yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3’ü nispetinde Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.

Burada 4857 sayılı İş Kanununa tabi işyerlerini uygulama olarak kapsamaktadır.

O halde 20’den az personel çalıştıran bir işletme 200 TL olarak ayda para yatırılacak ortalama 9 ay süresince 1800 TL ödenecektir.20’den fazla personel çalıştırıyorsa 400 TL olarak ayda para yatırılacak ortalama 9 ay boyunca 3600 TL ödenecektir.

****

Stajyer Öğrenci Ne Kadar Maaş Alacak?

İşletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir.

İşletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden aşağıücret ödenemez.

Örnek:A işyerinde 100 işçi çalışıyor 10 öğrenci Meslek Lisesinden dolayı stajyer olarak çalışıyorsa 2011 Yılı Temmuz ayında geçerli olan Asgari Ücretin Neti:599,19 TL.

Kanun metni ile ML. Öğrencisi stajyerliği ile alacağı maaş 599,19x30/100=179,76 TL.

Şayet 20'den az işçi çalıştıran işyeri ise bu rakam 599,19x15/100=89,87 TL.

Olarak ödenecektir.

İşçi sayısında o işletmenin toplam 4857 tabi olan işçi sayısı dikkate alınacaktır.

Asgari ücret artışları yansıtılacaktır.

****

Torba Yasa İle Maaşlar Düştü:

3308 Sayılı Yasanın 25.Maddesinde 6111 sayılı yasa ile değişikliğe gidildiği için Okullardan gönderilen mevcut sözleşmelerde eski yasanın değişmeyen metni ile işlem yapıldığını öğrendim.

Eski yasa Maddesinde:

İşletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin% 30'undan aşağı ücret ödenemez ibaresi mülga olmuştur.

6111 sayılı Düzenleme ile 3308/25.Maddesine işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez ifadesi ile öğrenciler kategorize edilmiştir.

Bir çok işletme bu yanılgıya düştüğü için dikkatli olmalıdır.

Yeni değişiklik ile net asgari ücret ibaresi gelmiştir.

****

Değişikliği Fark Etmeyen İşletmeler Aradaki Farkı Vergi Olarak Beyan Edecekler:

İşletmelerin muhasebe bölümleri bu değişikliği fark etmez ise aradaki farkıgelir vergisi ve damga vergisini ödeyerek Muhtasar Beyanname de beyan etmeleri gerekecektir.

****

Öğrencilerin Ücretlerinden Vergi Kesintisi Yapılmaz:

İşletmelerde stajyer öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

****

İşe Gelmediği Süre İçin Kesinti Vardır:

O ayın ücreti:(Net Asgari Ücretx%30 yada %15)-Net Asgari Ücret x%30 yada %15 x Devamsız Gün Sayısı/30

****

5510 Sayılı Kanunda Stajyer Öğrenciler:

5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar ve bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır.

Mesleki eğitime ve staja başladıkları tarihten itibaren sigortalılıklarıbaşlar. İşverenler, 4-1(a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür.

3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, meslek liselerinde okuyanlar, yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerin sigortalılığı eğitim veya öğretimlerinin ya da staj sürelerinin bittiği tarihten itibaren sona erer ve bu tarih, eğitim ve öğretim gördükleri kurumlarca, on gün içinde Kuruma bildirilir.

****

Prim Ödeme Yükümlüsü:

7 NOLU BELGE: 3308 SAYILI KANUNDA BELİRTİLEN ADAY ÇIRAK, ÇIRAK VE İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM GÖREN ÖĞRENCİLERDEN BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNANLAR

Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi:%1

42 NOLU BELGE: 3308 SAYILI KANUNDA BELİRTİLEN ADAY ÇIRAK, ÇIRAK VE İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM GÖREN ÖĞRENCİLERDEN BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNMAYANLAR

Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi:%1

Genel Sağlık Sigortası Primi:%5

Bağlı oldukları okulları tarafından Primler ödenecektir.

(**Meslek Lisesi Öğrencileri için Bakmakla Yükümlü Olunanlarda Belge Türü:22 Seçilecektir.)

(**Meslek Lisesi Öğrencileri için Bakmakla Yükümlü Olunmayanlarda Belge Türü:43 Seçilecektir.)

****

Hangi Sigorta Kollarından Yararlanırlar:

5510 sayılı Kanunun Kısa Vadeli Sigorta Kollarından Sağlanan Haklar ve Yardımlarından Yararlanırlar.

****

GSS Hakları Var mı?

6111 sayılı Yasa ile 5510 sayılı yasada yapılan düzenleme sonucun da Hastalık hallerinden bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır.

****

İşverenler Özlük Dosyası Tutmak Zorundalar:

Bu özlük dosyasında Okul ile İşveren arasında yapılan sözleşme örneği,Devamsızlık Çizelgeleri,Giriş Çıkış Puantaj kayıtları,İşyeri Eğitim Çizelgeleri, sigortalı işe giriş bildirgesi, Sağlık Raporları,Rutin sağlık kontrolleri,Hastalık Raporları,Mazeret izin çizelgeleri,Disiplin ile ilgili uyarı yazıları,İşyeri Kurallarına uyulacağına dair imzalı yazı, işverenin düzenlediği İşçi Sağlığı,Güvenliği ve Teknik Emniyetine dair eğitim tutanakları, fotoğraf vs gibi evraklar.

Ücret aldıklarına dair imzalı hesap pusulası ve ödeme makbuzları da dosya da bulunması gerekiyor.

****

İşveren Hataları:

Stajyer öğrenciyi Fazla Mesaili çalıştırma.

Usta Öğretici nezaret etmeden arızaya gönderme.

Servis için firma dışında görevlendirme.

İş Kazası ve Meslek Hastalıkları eğitimi vermeme.

İş Güvenliği,Sağlığı ve Teknik Emniyet Hakkında veya koruyucu malzemeleri hakkında bilgi vermeme.

Bankalara ve resmi dairelere para verilerek gönderilmesi sonucu uğrayacaklarıgasp yada darplardan sorumlu olmaları.

Stajyer öğrenciye sömestre döneminde ücretli izin vermeme.

Stajyer ücreti ödememe ya da eksik ödeme.

Stajyer öğrencinin uğradığı İş Kazası yada Meslek Hastalığını kuruma bildirmeme.

Staj süresi sona eren stajyerin tekrar aynı işyerinde çalışmaya devam ederse sigortalı işe giriş bildirgelerini unutmaları.

Aynı işyerinde çalışmak üzere Sigorta Girişi verildiğinde işletme bünyesinde işçi gibi çalıştıklarında işçi gibi tüm haklara tabi olmalarını unutmamalarıgerekiyor.

İşverenlerin unutmaması gereken stajyer öğrencileri firma içinde mesleki eğitimi alacak şekilde ,öğrenmeleri gereken işler yönünden yetiştirmeleri gerekiyor.

İzin verilmesi durumunda izin dilekçelerinin/formlarının doldurulmaması.

****

Hastalık Hallerinde ve Doğal Afetlerde İzin Verilir:

Uzun süreli tedavi gerektiren hastalıkdan dolayı yada doğal afetler(yangın dahil) eğitime devam etmeyenler hakkında Bakanlığın Yönetmelik Hükümleri uygulanır.

****

Stajyerin İzin Kullanması:

Mesleki eğitim gören öğrencilere işletmelerce her yıl tatil aylarında ücretli izin verilir. Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere okul müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilir.