Kobi Şirketlerimiz Yeni TTK Göre Bağımsız Denetime Hazır mı? Bildiğiniz gibi Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) 01.07.2012 tarihinden itibaren kademeli olarak uygulanmaya başlanacak. Acaba KOBİ şirketlerimiz “Bağımsız Denetime” hazırlar mı? KOBİ şirketlerimizin eskiden vergisel yönden denetimi ön planda idi. Artık Yeni Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre “Bağımsız Denetim” ön plana çıkacak. Artık şirketlerimiz; Defter tutma düzeninin, finansal tabloların, kanun ile Ana sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığı. Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve belgeleri verip vermediği. Finansal tablolar ile bunların dayanağı olan defterlerin, öngörülen hesap plânına uygun tutulup tutulmadığı. Finansal tablolar ile bunların dayanağı olan defterlerin, Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde, şirketin malvarlığı, finansal ve kârlılık durumunun resmini gerçeğe uygun olarak ve dürüst bir şekilde yansıtıp yansıtmadığı incelenecektir. Bunun sonucu da şirketin genel durumunun şirket ortaklarına ve kamuya doğru, dürüst, şeffaf olarak sunulup sunulmadığı ortaya çıkacaktır. Bu itibarla, yeni TTK' ya göre, üç çeşit denetim raporu düzenlenecektir. Bunlar; - Şirketin finansal tablolarına ilişkin denetim raporu, - Yönetim kurulunun yıllık faaliyetlerine ilişkin denetim raporu, - Riskin erken teşhisi ve yönetimi komitesine ilişkin denetim raporudur. Finansal tabloların doğruluğundan işletme yönetimine sorumlu olduğundan Yönetim Kurulları, Müdürler velhasıl yasal sorumlular çok dikkat etmeliler. Bağım Denetçiler raporlarının sonunda “İlişikteki finansal tablolar, X işletmesinin 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akım tablolarını, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.” Diyebilmeleri için aşağıdaki sorulara olumlu cevap almaları gerekmektedir. Bağımsız denetçilerin araştıracakları bazı soruları şunlar olacaktır; 1. Denetimi yapılan şirketin ortakları, sahipleri, yöneticileri kim? Sorumluları kim? Kiminle muhatap oluyoruz? Şirket ortakları hakikaten o insanlar mı, yoksa bazı kişilere kurdurulmuş bir şirket mi? Yani dağdaki çobana kurdurulmuş bir şirket mi? Yöneticiler gerçek kişimi? Yoksa davul birinin sırtında çomak başkasının elinde mi? Çomak elinde olan yetkilinin elinde imza yetkileri, sorumlulukları var mı? 2. Esas faaliyet konusu ne? Halka açık mı? Finansal durumu nasıl? Problemli bir şirket mi?  Piyasadaki imajı nasıl? 3. Şirket yöneticilerinin dürüstlüğü ile ilgili bir şüphe var mı? 4. Kurumsal yönetim anlayışları var mı? 5. Şirketin sürdürebilirliğini etkileyecek devam eden önemli davaları var mı? Ciddi sorumluluklar getirebilir mi? 6. Şirket faal mi? Gayri faal mi? Yoksa sadece tabela şirketimi? 7. İş yapış şekilleri nasıl? Bu firma ile çalışmak bizim itibarımızı zedeler mi? Çalıştığı diğer firmalarla bir sorun yaşamış mı? 8. Kara para ile ilgili bir sorun var mı? Kara para aklama ile ilgili bir ilişkisi olmuş mu? Bu sermayenin kaynağı ne, finansmanını nerden sağlıyor, Yaptıkları iş finansmanı karşılar mı? 9. İşletmenin devamlılığında büyük risk var mı? 10. Denetçinin Bağımsızlığını ortadan kaldıran bir durum var mı? Yani Kanuna, Tebliğe, etik kurallara uyuyor muyuz? Yeterli elemanı, zamanı, bilgisi ve materyali var mı? Ücret konusu halledildi mi? Bu işletmenin riskini karşılayabilecek mi? 11. İşletme yönetimi, Bağımsız Denetçiden saklayacağı her türlü bilgi ve evraktan sorumlu olduğunu biliyor mu? 12. TMS göre satışlar gerçekleri yansıtıyor mu? Herhangi bir hile yapılmış mı? Açılış kaydı usulüne uygun mu? Bilgi sistemleri, muhasebe programları doğru çalışıyor mu? Şifreleme var mı? Sık sık değiştiriliyor mu? Bilgilere müdahale edilmesine, değiştirilmesine gerekli önlemler alınmış mı? Yedekler alınıyor mu, güvenli olarak saklanıyor mu? 13. Ticari alacaklar ve Borçlar gerçeği yansıtıyor mu, hesap mutabakatı yapılmış mı, Gecikmeler var mı? Şüpheli alacaklar var mı, karşılık ayrılmış mı? 14. Alacak – Borç senetleri gerçeği yansıtıyor mu? Yoksa mezar taşına mı düzenlenmiş? Teyitleşilmiş mi? Kasa doğru çalışıyor mu? Bakiyesi doğrumu? 15. Duran varlıklar, binalar, taşıtlar, demirbaşlar, araçlar gerçekte var mı? Fiyatları gerçek mi? Amortisman ayrılmış mı? Ayrılan amortisman doğrumu? Stoklar doğru değerlendirilmiş mi? Fiyatları gerçek mi? Alışları gerçekleri yansıtıyor mu? Naylon mu? 16. Aynı işi yapan başka firmalarla kar oranları arasında büyük fark var mı? Randıman farkı var mı? 17. Banka hesaplarının, Kredilerin durumu nedir? Ödemeler dengeli yapılıyor mu? Azalma artma var mı? Teminat mektubu alınmış mı? 18. Bilânço ve Gelir Tablolarında bir önceki yıla göre azalış ve artış var mı? Hesap planında uydurma hesaplar açılmış mı? 19. Personel Bordoları gerçekleri yansıtıyor mu? Naylon sigortalı var mı? Ödenen ücretle beyan edilen ücret aynımı? Fazla mesai, Hafta tatili, yıllık izin veriliyor mu? Kıdem tazminatları ayrılmış mı? 20. Tapular da, araçlarda, demirbaşlarda ipotek var mı? 21. Kontrol sistemi çalışıyor mu? İSO, TSE belgeleri alınmış ama uyuluyor mu? 22. Hesap kayıtları zamanında yapılmış mı? Gelir ve giderlerde Dönemsellik ilkesine uyulmuş mu? İşletmeden mal alanlar, satanlar gerçek mi? 23. Dövizler ve diğer menkuller doğru değerlendirilmiş mi? 24. Bilânço tarihinden sonra hisse devri sermaye artış veya azalışı gibi çok büyük değişiklikler var mı? 25. Yönetim Kurul Karar Defteri veya Ortaklar kurul Karar defterinde alınan kararla uygulama aynımı? 26. Vergi ve SGK cezaları var mı? Bu konuda açılmış davalar var mı? 27. Kar Dağıtımı usulüne uygun yapılmış mı? Yedekler ayrılmış mı? 28. Şirket ortaklarından alacak var mı, şirket kasasını cepleri gibi kullanıyor mu? 29.  Maddi Duran Varlıklar yeniden değerleme yapılmış mı? Enflasyon düzeltme farkları ne durumda. İşte Bağımsız Denetçiler işletme hakkında olumlu rapor verebilmeleri için bütün bu sorulara olumlu cevap almaları gerek. Sizin işletmeniz bunlara hazır mı? Değilseniz hemen standartlara uyun. Bağımsız denetçinin olumlu rapor verdiği şirket için artık maliye denetimine gerek kalmaz. Artık vergi denetiminden değil, yeni TTK gereği Bağımsız Denetimden geçmek gerekecek. Kolay gelsin.

 

  Ali Karapür ___________________________________________________________________