Yabancı Para İle Olan Alacak ve Borçların Kur Farklarının Tespiti ve Muhasebe Kaydı
Maliye Bakanlığı her dönem sonunda yabancı paralar için değerlemeye esas alınacak kurları ilan etmektedir. Yabancı para ile olan borç ve alacakların Maliye Bakanlığı’nca ilan edilen bu kurlar ile değerlenerek tespit edilen dönem sonu değerleri ile kayıtlı değerleri arasındaki farklar, kur farkı geliri veya gideri olarak kaydedilecektir.
Yapılan değerleme sonucunda lehe olan kur farkları “646-Kambiyo Karları” ve aleyhe olan kur farkları da “656-Kambiyo Zararları” hesabına kaydedilecektir.
Muhasebe sistemi uygulama genel tebliğinde bu hesaplar ve işleyişlerine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
646-Kambiyo Karları
Kambiyo kârlarının izlendiği hesaptır. (ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları bu hesaba değil, "601-YURT DIŞI SATIŞLAR" hesabına aktarılır.)
İşleyişi
Kambiyo işlemlerinden doğan kârlar bu hesaba alacak yazılır.
656-Kambiyo Zararları (-)
Kambiyo zararlarının izlendiği hesaptır. (Borçlanma ile ilgili kur farkları bu hesaba alınmaz, finansman gideri olarak muhasebeleştirilir)
İşleyişi
Kambiyo işlemlerinden doğan zararlar bu hesaba borç yazılır.
Örnek 1
31.12… tarihinde işletmenin yabancı para ile olan alacaklarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Yapılan değerleme sonucunda lehe olan kur farkları “646-Kambiyo Karları” ve aleyhe olan kur farkları da “656-Kambiyo Zararları” hesabına kaydedilecektir.
Muhasebe sistemi uygulama genel tebliğinde bu hesaplar ve işleyişlerine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
646-Kambiyo Karları
Kambiyo kârlarının izlendiği hesaptır. (ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları bu hesaba değil, "601-YURT DIŞI SATIŞLAR" hesabına aktarılır.)
İşleyişi
Kambiyo işlemlerinden doğan kârlar bu hesaba alacak yazılır.
656-Kambiyo Zararları (-)
Kambiyo zararlarının izlendiği hesaptır. (Borçlanma ile ilgili kur farkları bu hesaba alınmaz, finansman gideri olarak muhasebeleştirilir)
İşleyişi
Kambiyo işlemlerinden doğan zararlar bu hesaba borç yazılır.
Örnek 1
31.12… tarihinde işletmenin yabancı para ile olan alacaklarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
| Alacak Türü | Miktarı | Kur | TL Tutarı |
| Amerikan Doları Alacakları | 100.000,00 | 1,50 | 150.000,00 |
| EURO Alacakları | 120.000,00 | 2,10 | 144.000,00 |
Bu tarih itibariyle işletmenin yabancı para ile olan alacaklarının takip edildiği “Alıcılar Hesabının” borç bakiyesi aşağıdaki gibidir.
| Hesap Adı | Borç Bakiyesi |
| 120… Amerikan Doları Alacakları | 130.000,00 |
| 120… EURO Alacakları | 150.000,00 |
Bu verilere göre yabancı para ile olan alacaklar nedeniyle dönem sonunda oluşan kur farkı aşağıdaki gibidir.
| Döviz Cinsi | Kayıtlı Bedel (A) | Değerleme Sonucu Değeri (B) | Fark (B-A) |
| 120-Amerikan Doları Alacakları | 130.000,00 | 150.000,00 | 20.000,00 |
| 120- EURO Alacakları | 150.000,00 | 144.000,00 | -6.000,00 |
Yukarıda yapılan değerleme işlemi sonucunda;
- ABD Doları ile olan alacakların TL karşılığı, kur farkından dolayı 20.000,00 TL artmıştır. Bu nedenle bu alacaklar için kur farkı geliri oluşmuştur.
- EURO ile olan alacakların TL karşılığı, kur farkından dolayı 6.000,00 TL azalmıştır. Bu nedenle bu alacaklar için kur farkı gideri oluşmuştur.
Yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
| Borç | Alacak | |
| 120-Amerikan Doları Alacakları | 20.000,00 | |
| 646-Kambiyo Karları | 20.000,00 | |
| 120- EURO Alacakları | 6.000,00 | |
| 656-Kambiyo Zararları | 6.000,00 | |
| 26.000,00 | 26.000,00 |
Örnek 1
31.12… tarihinde işletmenin yabancı para ile olan borçlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
| Alacak Türü | Miktarı | Kur | TL Tutarı |
| Amerikan Doları Borçları | 60.000,00 | 1,50 | 90.000,00 |
| EURO Borçları | 20.000,00 | 2,10 | 42.000,00 |
Bu tarih itibariyle işletmenin yabancı para ile olan borçlarının takip edildiği “Satıcılar Hesabı”nın alacak bakiyesi aşağıdaki gibidir.
| Hesap Adı | Alacak Bakiyesi |
| 320- Amerikan Doları Borçları | 80.000,00 |
| 320- EURO Borçları | 50.000,00 |
Bu verilere göre yabancı para ile olan borçlar nedeniyle dönem sonunda oluşan kur farkı aşağıdaki gibidir.
| Döviz Cinsi | Kayıtlı Bedel (A) | Değerleme Sonucu Değeri (B) | Fark (B-A) |
| 320- Amerikan Doları Borçları | 80.000,00 | 90.000,00 | 10.000,00 |
| 320- EURO Borçları | 50.000,00 | 42.000,00 | -8.000,00 |
Yukarıda yapılan değerleme işlemi sonucunda;
- ABD Doları ile olan borçların TL karşılığı, kur farkından dolayı 10.000,00 TL artmıştır. Bu nedenle bu borçlar için kur farkı gideri oluşmuştur.
- EURO ile olan borçların TL karşılığı, kur farkından dolayı 8.000,00 TL azalmıştır. Bu nedenle bu borçlar için kur farkı geliri oluşmuştur.
Yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
| Borç | Alacak | |
| 320… Amerikan Doları Borçları | 10.000,00 | |
| 656-Kambiyo Zararları | 10.000,00 | |
| 320… EURO Borçları | 8.000,00 | |
| 646-Kambiyo Karları | 8.000,00 | |
| 18.000,00 | 18.000,00 |
Hüseyin Yalçın
E.Gelirler Kontrolörü/YMM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder