Muhasebenin ANAYASASI
Muhasebenin temel kavramlarına muhasebenin anayasası da denilmektedir. Nasıl ki hukukta kanunlar anayasaya ayrıkı olamazlar, muhasebede de hiç bir işlem ve olay muhasebenin anayasası olan temel kavramlarına aykırı olamazlar.
Muhasebenin Temel Kavramları 12 tanedir.
1. Sosyal Sorumluluk Kavramı
1. Sosyal Sorumluluk Kavramı
2. Kişilik Kavramı
3. İşletmenin Sürekliliğİ
4. Dönemsellik Kavramı
5. Parayla Ölçülme
6. Maliyet Esası Kavramı
7. Tarafsızlık ve Belgelendirme
7. Tarafsızlık ve Belgelendirme
8. Tutarlılık Kavramı
9. Tam Açıklama Kavramı
10. İhtiyatlılık Kavramı
10. İhtiyatlılık Kavramı
11. Önemlilik Kavramı
12.Özün Önceliği Kavramı
Muhasebenin Temel Kavramlarını kısaca aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
Muhasebenin Temel Kavramlarını kısaca aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
1. Sosyal Sorumluluk Kavramı: Muhasebede hiç bir kişi veya kurumun çıkarı değil toplumun çıkarları göz önünde bulundurulmalıdır. İşletmenin kârının olduğundan yüksek veya düşük gösterilmesi muhasebeden etkilenen farklı kesimleri etkilediğinden sosyal sorumluluk kavramına ayrıkı hareket edilmiş olur.
2. Kişilik Kavramı: İşletmenin, sahip ya da sahiplerinden ayrı bir kişiliği olduğunu kabul eder. İşletme sahibinin işletmeye tahsis ettiği binanın kira geliri firma geliri olarak kabul edildiği halde, işletmeye tahsis etmediği şahsi binasının kira geliri firma gelirleri arasında yer alamaz. İşletme sahibinin ev telefon faturası işletme giderleri arasında gösterilmemesi de bu kavram gereğidir.
3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: Sözleşmede aksi belirtilmedikçe işletme kurulurken ömrünün sınırsız olduğu kabul edilir.
4. Dönemsellik Kavramı: İşletmenin sürekliliği kavramı gereği sınırsız kabul edilen ömrünün dönemlere bölünmesi ve her dönemin gelirinin yine o dönemin gideriyle karşılaştırılması bu kavram gereğidir. Muhasebede dönem genellikle bir takvim yılıdır. Yanı 1 ocakta başlar 31 Aralık günü sona erer.
5. Parayla Ölçülme Kavramı: Muhasebe kayıtlarında ulusal para biriminin(TL) kullanılması ve diğer ölçü birimlerinin (kilo, metre,litre) ulusal para birimine çevrilerek muhasebe kayıtlarına alınması bu kavram gereğidir.
6. Maliyet Esası Kavramı: Varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde elde edinme maliyetlerinin esas alınmasını ifade eder.
7.Tarafsızlık ve Belgelendirme: Muhasebe kayıtlarının gerçeğe ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılmasını ifade eder. Belgelere dayandırılmadan bir kayıt yapılamaz.
8. Tam Açıklama Kavramı: mali tabloların, bu tablolardan yararlanacak kisi ve kurulusların dogrukarar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlasılır olması geregini ifade eder. Eger tam açıklama islevi mali tablolarda yeterince gerçeklestirilemiyorsa mali tabloların dip notlarında önemli bilgiler verilir.
9. Tutarlılık Kavramı: Seçilen muhasebe uygulamalarının izleyen dönemlerde de değiştirilmeden uygulanmasını ifade eder.
10. İhtiyatlılık Kavramı: Tedbirli ve temkinli olma kavramı olarak da ifade edilir.muhasebe olaylarında temkinli davranılması, tarafsız bir muhakeme ile isletmenin karsılayabilecegi risklerin ve belirsizliklerin göz önünde tutulması geregini anlatır.
11.Önemlilik Kavramı: Mali netlikteki tüm olaylar önemli, önemsiz ayrımı yapılmadan muhasebelestirilmelidir. Miktar veya tutarı küçük islemlerde muhasebelestirilmelidir.
12. Özün Önceliği Kavramı: Muhasebe uygulamalarında işlemlerin biçimlerinden çok özlerine bakılması gerektiğini ifade eder. ÖrneginTTK’ya göre çekte vade yoktur. Ama ticari islemlerde çeklere vade yazılmakta ve ovade gelmeden çekler tahsil edilememektedir.yani çekler, senet gibi islem görmektedir.bu nedenle, aslında çeklerde vade olmamasına ragmen , olayın özü dikkate alınarak , çekte vade varmıs gibi muhasebelestirme islemi yapılabilmektedir.
2. Kişilik Kavramı: İşletmenin, sahip ya da sahiplerinden ayrı bir kişiliği olduğunu kabul eder. İşletme sahibinin işletmeye tahsis ettiği binanın kira geliri firma geliri olarak kabul edildiği halde, işletmeye tahsis etmediği şahsi binasının kira geliri firma gelirleri arasında yer alamaz. İşletme sahibinin ev telefon faturası işletme giderleri arasında gösterilmemesi de bu kavram gereğidir.
3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: Sözleşmede aksi belirtilmedikçe işletme kurulurken ömrünün sınırsız olduğu kabul edilir.
4. Dönemsellik Kavramı: İşletmenin sürekliliği kavramı gereği sınırsız kabul edilen ömrünün dönemlere bölünmesi ve her dönemin gelirinin yine o dönemin gideriyle karşılaştırılması bu kavram gereğidir. Muhasebede dönem genellikle bir takvim yılıdır. Yanı 1 ocakta başlar 31 Aralık günü sona erer.
5. Parayla Ölçülme Kavramı: Muhasebe kayıtlarında ulusal para biriminin(TL) kullanılması ve diğer ölçü birimlerinin (kilo, metre,litre) ulusal para birimine çevrilerek muhasebe kayıtlarına alınması bu kavram gereğidir.
6. Maliyet Esası Kavramı: Varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde elde edinme maliyetlerinin esas alınmasını ifade eder.
7.Tarafsızlık ve Belgelendirme: Muhasebe kayıtlarının gerçeğe ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılmasını ifade eder. Belgelere dayandırılmadan bir kayıt yapılamaz.
8. Tam Açıklama Kavramı: mali tabloların, bu tablolardan yararlanacak kisi ve kurulusların dogrukarar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlasılır olması geregini ifade eder. Eger tam açıklama islevi mali tablolarda yeterince gerçeklestirilemiyorsa mali tabloların dip notlarında önemli bilgiler verilir.
9. Tutarlılık Kavramı: Seçilen muhasebe uygulamalarının izleyen dönemlerde de değiştirilmeden uygulanmasını ifade eder.
10. İhtiyatlılık Kavramı: Tedbirli ve temkinli olma kavramı olarak da ifade edilir.muhasebe olaylarında temkinli davranılması, tarafsız bir muhakeme ile isletmenin karsılayabilecegi risklerin ve belirsizliklerin göz önünde tutulması geregini anlatır.
11.Önemlilik Kavramı: Mali netlikteki tüm olaylar önemli, önemsiz ayrımı yapılmadan muhasebelestirilmelidir. Miktar veya tutarı küçük islemlerde muhasebelestirilmelidir.
12. Özün Önceliği Kavramı: Muhasebe uygulamalarında işlemlerin biçimlerinden çok özlerine bakılması gerektiğini ifade eder. ÖrneginTTK’ya göre çekte vade yoktur. Ama ticari islemlerde çeklere vade yazılmakta ve ovade gelmeden çekler tahsil edilememektedir.yani çekler, senet gibi islem görmektedir.bu nedenle, aslında çeklerde vade olmamasına ragmen , olayın özü dikkate alınarak , çekte vade varmıs gibi muhasebelestirme islemi yapılabilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder