Dağıtılmamış Karlar Sermayeye Eklenmeden Sermaye Taahhüdü YoluylaSermaye Artırımı Yapılabilir mi?

6102 Sayılı Yeni Ticaret Kanunu’nun İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı Başlıklı 462 nci maddesinin 3 ncü fıkrası hükmü gereği; bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonların bulunması hâlinde, bu fonlar sermayeye dönüştürülmeden, sermaye taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılamaz. Hem bu fonların sermayeye dönüştürülmesi hem de aynı zamanda ve aynı oranda sermayenin taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılabilir. Artırım genel kurul veya yönetim kurulu kararının ve esas sözleşmenin ilgili maddelerinin değişik şeklinin tescili ile kesinleşir. Tescil ile o anda mevcut pay sahipleri mevcut paylarının sermayeye oranına göre bedelsiz payları kendiliğinden iktisap ederler. Bedelsiz paylar üzerindeki hak kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz; bu haktan vazgeçilemez.

Bu maddeye ilişkin kanun gerekçesinde aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

“Üçüncü fıkranın birinci cümlesi pay sahiplerinin korunması amacıyla konulmuş, istisnası bulunmayan, başka bir deyişle hiçbir surette bertaraf edilemeyecek olan emredici bir kuraldır. Uygulamada bazı şirketlerin, bilançoda sermayeye eklenecek bir fon mevcutken veya böyle bir fonun hesaplanıp bilançoya konulma yolu açıkken önce nakdi sermaye artırımı yaparak ve çoğu kez bunun miktarını yüksek tutarak, artırıma bazı pay sahiplerinin katılamamalarından diğer bir grup pay sahibine yarar sağladıkları görülmektedir. Tasarı birinci cümle ile buna cevaz olmadığını emredici bir şekilde ifade etmiştir. Kural hakim öğretinin ve Yargıtay’ın görüşlerini kanunlaştırmaktadır. Bu emredici kurala aykırılığın hukuki sonucu butlandır.”

Yukarıda yer alan kanun hükmü ve bunun gerekçesinden de görüleceği; Yeni Ticaret Kanunu ile bilançoda yer alan ve sermayeye eklenebilecek fonlar varken veya böyle bir fonun hesaplanıp bilançoya konulması mümkünken, bu fonların sermayeye eklenmesinden önce sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımı yapılamayacaktır.

Bu nedenle de sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımı yapılabilmesi için, öncelikle bilançoda yer alan sermayeye eklenebilecek fonlar ve dağıtılmamış geçmiş yıl karlarının sermayeye eklenmesi gerekmektedir.

Bilançoda yer alan geçmiş yıl karlarının sermayeye eklenmesi düşünülmüyorsa bu karların ortaklara dağıtım kararının alınıp bu karların dağıtımının yapılması bundan sonra sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımına gidilmesi gerekmektedir.

Hüseyin Yalçın
E.Gelirler Kontrolörü/YMM