Kız Çocuklarının Sağlık Hizmetinden Yararlanmasında Son Durum

Sosyal Güvenlik mevzuatımızda yaşları ne olursa olsun işe girmedikleri ve evlenmedikleri sürece, kız çocukları anne ve babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılıyor ve sağlık hizmetinden faydalanabiliyordu.Taaki 5510 sayılı yasa hayatımıza girene kadar.
5510 sayılı kanunun yayınlanması ile kız çocuklarının anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanmasında köklü bir değişikliğe gidilerek,5510 sayılı Kanununun Geçici 12.Maddesi ile aşağıdaki metin getirilmiştir
“ilgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, bu Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili kanunları gereği bakmakla yükümlü olunan kız çocukları bu Kanun gereğince de bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır. Ancak durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları bu Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir”
5510 sayılı kanununun Geçici 12.maddesine istinaden 01/10/2008 tarihinden itibaren anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanan kız çocuklarının durumunda bir değişiklik (evlilik,işe başlama) olduktan sonra,durum değişikliğinin ortadan kalması halinde bir daha anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanamayacaklardı.25/02/2011 tarih 27857 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6111 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanununun 49.maddesi ile 5510 sayılı kanununun Geçici 12.maddesine aşağıdaki ibare eklenerek 01/10/2008 tarihinden once anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanan kız çocuklarının durum değişikliğinin (işe başlama,evlenme) ortadan kalkması ile sağlık hizmetinden tekrar faydalanması sağlanarak mevcut hakları korunmuştur; 
6111 sayılı Torba yasanın 49.maddesi ile 5510 sayılı kanun Geçici 12.maddesine eklenen ibare; “Kız çocuklarının durum değişikliklerinin ortadan kalkması halinde, bu kişiler tekrar ilgili kanunlarına göre bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır.”  
                  Özetle Kız çocuklarının sağlık hizmetinden yararlanmasındaki son durum aşağıdaki gibidir;
a)      01/10/2008 den once anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanan kız çocukları durumlarında değişiklik (işe başlama,evlilik) olması durumunda sağlık himetinden faydalanamayacak,fakat işten ayrılması,eşinden ayrılması durumunda tekrar anne ve babasının sağlık hizmetinden faydalanabileceklerdir,
b)       01/10/2008 tarihinden sonra ilk defa tescil edilen kişilerin kız çocukları 5510 sayılı kanun 3.maddesinde yer alan yaş ve öğrenim şartlarına kadar faydalanabileceklerdir,
c)      01/10/2008 tarihinden once ilk defa sigorta tescilleri olup sağlık hizmetinden prim yetersizliği nedeni ile faydalanamayan kişilerin kız çocuklarıda 5510 sayılı kanununun 3.maddesinde yer alan yaş ve öğrenim şartlarına kadar faydalanabileceklerdir.
d)      Malûl olan kız çocukları durumlarında bir değişklik yapılmamıştır çalışmadıkları ve evlenmedikleri sürece ana veya babaları üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edeceklerdir.
Yukarıda a bendinde belirtilen kız çocukları için anne ve babasının 01/10/2008 tarihinden önce 4/a(Ssk),4/b(Bağ-Kur),4/c(Emekli Sandığı)’na tabi olması durumu değiştirmemektedir.
Bir örnek ile açıklamak gerekirse,
01/03/1999 tarihinde 4/a(Ssk) çalışmaya başlayan anne veya baba 31/12/2007 tarihinde işten ayrılarak sigortalılığı durdurulmuştur,sigortalılığı devam ederken kız çocuğuda sağlık hizmetinden faydalanmaktaydı.01/01/2008 ile 04/08/2011 tarihleri arası sigoratlılığı mevcut değildir.Anne veya baba 01/08/2011 tarihinde ilk defa 4/b(Bağ-Kur)’lu olması durumunda kız çocuğu sağlık hizmetinden faydalanmaya devam edecektir.Sigortalılık statüsünün 4/a(Ssk) dan 4/b(Bağ-Kur)’a dönmüş olması kız çocuğunun sağlık hizmetinden faydalanmasına engel değildir.Esas olan 01/10/2008 tarihinden once anne veya babanın sağlık hizmetinden (4/a, 4/b, 4/c) faydalanma hakkının olup olmadığıdır.
Ülkemizde kız çocuklarının çalışma hayatında yer alma oranı düşünüldüğünde 5510 sayılı yasa ile kız çocuklarının sağlık hizmetinden yararlanmasında yapılan değişikliğin kısa zamanda düzeltilerek 5510 sayılı yasadan önceki haline getirilmelidir.01/10/2008 tarihinden once sağlık hizmetinden faydalanan kız çocukları ile 01/10/2008 tarihinden sonra ilk defa tescil edilen kişilerin sağlık hizmeti alacak kız çocukları arasındaki adaletsizlik giderilmelidir.

Volkan KARAKOÇ
SMMM