Anonim Şirket’e Nasıl ve Ne İçin Dönmeliyiz? Sermaye Şirketlerinde Hisse Devrinin Vergisel Boyutu!
- GİRİŞ
14.01.2011
tarihli ve 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli
Hakkında kanunun 17 nci maddesi ile 13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk
Ticaret Kanununun 210 ncu maddesine dayanılarak; Ticaret İşletmelerinin
birleşme, bölünme ve tür değiştirme gibi yapı değişiklikleri ile ayni sermaye
konulması veya ticari işletmelerin devralınması sonucunda, tapu ve gemi sicili
ile fikri mülkiyete ilişkin sicillerde ve benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal
ve hakların sahipliklerinde meydana gelen değişikliklerin ilgili sicillere
bildirilmesini ve sicil kayıtları ile belgelerdeki gerekli değişikliklerin
yapılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek, başvuruda bulunacak kişiler ve
gerekli belgelerin belirlenmesi amacıyla 31.10.2012 tarih ve 28453 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan, Gümrük ve Ticaret Bakanlığından; ŞİRKETLERDE YAPI
DEĞİŞİKLİĞİ VE AYNİ SERMAYE KONULMASINDA SİCİLLER ARASI İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN
TEBLİĞ ’i ile belirlenmiştir.
Buna
göre; ilgili tebliğin,4.madde ve 2.fıkrasında; Ticaret şirketlerinin Kanun
Hükümlerine göre tür değiştirmelerinde, tür değiştiren şirketin malvarlığına
dahil olan tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı
bulunan mal ve hakların yeni tür adına tescilinin gecikmeksizin yapılması
amacıyla, tescil yapan müdürlük tarafından yeni ürün tescili ile eş zamanlı
olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.
5.madde
ve 1 fıkra b) bendinde de Ayni sermaye konulması sonucu mülkiyet değişikliğine
konu mal ve hakların mahkemece atanan bilirkişi tarafından tespit edilmiş
değeri, Birleşme, Bölünme ve Tür değişikliğinde ise mülkiyet değişikliğine konu
mal ve hakların yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir,
denetime tabi şirketlerde ise denetçi tarafından tespit edilmiş değeri,
5.madde
ve 1 fıkra f) bendinde de bir ticaret şirketinin tür değiştirmesi durumunda yeni
türün tescil edildiği, eski ve yeni türün unvanı ile yeni türün adresi, ticaret
sicili numarası, ortaklık yapısı, şirketi temsile yetkili olanların adı, soyadı
ve T.C kimlik numarası,
Yukarıda
açıklamalarımız çerçevesinde , NEV’İ değiştirerek, tüm Aktif ve Pasifleri ile
birlikte ANONİM Şirketine dönüştürülmek amacıyla, bu nedenle Özvarlığın YMM
yanı sıra, Mali Müşavir tarafından tespit ve rapora bağlanması da mümkün
olabilmektedir.
Gelir
Vergisi Kanunu'nun (GVK) Mükerrer 80'inci maddesinde anonim ve limited
şirketlerin hisselerinin satışlarında ne tür vergileme yapılacağı
düzenlenmiştir.[1] . GVK 80/1 maddesine göre, ivazsız olarak
iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait
olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse
senetlerinin elden çıkarılması ile doğan kazanç vergiye tabi
olmayacaktır. GVK 80/4 maddesine göre ise, ortaklık haklarının veya
hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar “değer artış kazancı” olarak
vergiye tabi olacaktır. Bu durumda ivazsız olarak (bağış ya da veraset
yoluyla) elde edilen hisselerin elden çıkartılmasında, hiçbir şekilde “değer
artış kazancı” oluşmayacaktır.
II. ANONİM ŞiRKETLERE AİT HİSSE DEVRİNE
BAKIŞ
Anonim
şirketler hisse senedi bastırmış ise vergileme farklı olacak, bastırmamış ise
farklı olacaktır. Hisse senedi bastırılmış olması halinde, iki yıl süreyle bu
senetler elde tutulduktan sonra elden çıkarılmış ise, “değer artış kazancı”
doğmayacaktır. Ancak iki yıllık süre dolmadan hisse senetleri elden çıkarılmış
olursa “değer artış kazancı” doğacaktır ve “değer artış kazancı” hesaplanırken
GVK Mükerrer 80'inci maddedeki istisna tutarı dikkate alınabilecek ve Mükerer
81'inci maddenin son fıkrasına göre de endeksleme yapılabilecektir. Hisse senedi
yerine geçici ilmühaber bastırılmış olması halinde de vergileme aynı olacaktır.
Buna ilişkin düzenlemeye 232 Nolu GVK Tebliğinde yer verilmiştir.
Hisse
senedi ya da geçici ilmühaber bastırılmamış ise, iki yıllık süre aşılmış olsa
bile, GVK Mükerer 80/4 fıkrasına göre “değer artış kazancı” doğacaktır. Bu
durumda, GVK Mükerrer 80'inci maddedeki istisna tutarı dikkate alınabilecek ve
Mükerrer 81'inci maddenin son fıkrasına göre endeksleme yapılarak kazanç
hesaplanacaktır. Dolayısıyla, anonim şirket ortakları, ortaklık hisselerini
iktisap tarihinden itibaren iki yıldan fazla elde tuttuktan sonra elden
çıkarmaları halinde vergi ödemek istemiyorlar ise, ya hisse senedi ya da geçici
ilmühaber bastırmalıdır.
III. LİMİTED ŞİRKETLERE AİT HİSSE DEVRİNE
BAKIŞ
Limited
şirketlerin hisse senedi ya da geçici ilmühaber bastırması mümkün olmadığından,
ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar
“değer artış kazancı”na tabidir. Bu durumda, GVK Mükerrer 80'inci maddedeki
istisna tutarı dikkate alınacak ve Mükerrer 81'inci maddenin son fıkrasına göre
şartların oluşması halinde maliyet bedeli endekslemesi yapılarak kazanç
hesaplanacaktır.
IV. LİMİTED ŞİRKETİN, ANONİM ŞİRKETE DÖNÜŞMESİ
HALİN DE ANONİM ŞİRKET HİSSELERİNİN DEVRİNE BAKIŞ
Anonim
ve limited şirket hisselerinin elden çıkarılmasındaki vergilemeyi kısaca
yukarıda ele aldık. Burada sorulması gereken soru, limited şirket anonim
şirkete dönüştüğünde yeni oluşan anonim şirketin hisse senetlerinin ne zaman
elde edilmiş sayılacağı meselesidir. Çünkü, vergileme elde etme tarihine göre
farklılık gösterecektir.
KVK
1 Nolu Tebliğin 19.3.3. maddesine göre, KVK'nın 19 ve 20 nci maddeleri
kapsamında gerçekleştirilen devir ve bölünme (kısmi bölünme dahil)
hallerinde, devir olan veya bölünen şirketin ortaklarına verilen
hisselerin iktisap tarihi olarak, bu yeni hisselerin verilmesine neden olan
devirolan veya bölünen şirketin hisselerinin iktisap edildiği tarihin esas
alınması gerekmektedir.
Nev'i
değişiklikleri de devir hükmünde olup, nev'i değişikliği suretiyle elde edilen
hisse senetlerinde ilk iktisap tarihi nev'i değiştiren şirket paylarının iktisap
edildiği tarih olacaktır. Konuyla ilgili olarak verilen bir Mukteza'da şu
açıklamaya yer verilmiştir:
Gelir
Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesinin birinci fıkrasının bir numaralı
bendine göre, söz konusu hisse senetlerinin iktisap tarihinden itibaren iki
yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra satılması durumunda değer artışı
kazancı oluşmayacaktır.”[2]
Yukarıda
anonim şirketlerde vergilemeyi anlatırken kanun metninden hareketle hisse
senetlerinin iki yıldan fazla süreyle elde tutulması durumuna göre vergileme
olacağını vurgulamıştık. Hisse senedi ya da Geçici İlmühaber bastırmayan anonim
şirketler içinse sürenin herhangi bir önemi bulunmamakta ve limited şirketlerde
olduğu gibi vergileme yapılmaktadır. Yani, anonim şirketlerde hisse senedi ya da
geçici ilmühaber bastırılıp bastırılmamasına ve iki yıllık elde tutma süresine
göre vergileme değişiklik gösteriyor iken, nevi değiştirmede nevi değiştirdikten
sonra hisse senedi veya geçici
ilmühaber bastırılması halinde iki yıllık sürenin başlangıcı olarak limited
şirket hissesinin iktisap edildiği tarih esas alınıyor. Hisse senedi ya da
geçici ilmühaberin iki yıl elde tutulması şartı aranmıyor, elde tutulmanın
başlangıç tarihi olarak esas alınan tarih limited şirket ortaklık payının elde
edildiği tarih oluyor.[3]
[1] GVK 80'inci madde kapsamında elde edilen
kazançlar “değer atış kazançları”dır
[2] Örneğin, 03.12.2009 tarihinde kurulan bir
limited şirket, 03.12.2012 tarihinde anonim şirkete dönüşmüş, 04.12.2012
tarihinde hisse senedi bastırılmış ve 01.01..2013 tarihinde şirket hisseleri
elden çıkarılmış ise, elde edilen kazancın tutarı ne olursa olsun vergi dışı
kalacaktır.
[3] Örneğin, limited şirket 03.12.2009'de
kurulmuş ancak hisse senedi 04.12.2012'de elde edilmiş ve yirmidokuz gün sonra
elden çıkartılmıştır. Aslında hisse senetlerinin elde edilme tarihi 04.12.2012
olmakla birlikte ilk iktisap tarihi olan 03.12.2009 tarihinde hisseler elde
edilmiş kabul ediliyor.
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder